Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) blog sayfasında yayınlanan “Mevduat Tercihleri ve Kur Korumalı Mevduat Gelişmeleri” başlıklı analizde, döviz mevduatının son 2 ayda sadece 3,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği görüldü. Döviz korumalı mevduatta (KKM) 14 milyar dolarlık uzlaşmanın milyarlarca dolar arttığı bildirildi.
TCMB Bankacılık ve Finansal Kurumlar Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Fazilet Çavuşoğlu, Hazine ve Kurumsal Operasyonlar Genel Müdür Yardımcısı Cihan Fırat ve Bankacılık ve Finansal Kurumlar Genel Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Erinç Menekşe tarafından hazırlanan analiz, Bankacılık Kurumları ve Finans, yayınlandı.
Analizde, son günlerde döviz cinsinden mevduat miktarındaki artışın tasarruf sahiplerinin lira talebinin gelişimine olan ilgiyi artırdığı belirtilirken, döviz mevduat miktarındaki artış ile döviz mevduatı miktarındaki artış arasındaki ilişkinin de arttığı gözlemlendi. KKM bakiye azaltma işlemi ile mevduat veriler ışığında değerlendirilerek tasarruf tercihleri çerçevesinde yorumlandı.
Analiz sonucunda döviz mevduat tutarındaki artışın KKM bakiyesindeki düşüşün hızlanmasıyla uyumlu olduğu ve tasarrufta TL tercihinin devam ettiği bildirildi.
“TÜZEL KİŞİLERİN LİRA PAYI TARİHSEL ORTALAMALARI AŞARAK İSTİKRARLI BİR YOL İZLİYOR”
Mart ayında alınan kısıtlayıcı tedbirler nedeniyle Nisan ve Mayıs aylarında mevduat tercihlerinde hızlı bir şekilde TL'ye doğru kayma yaşandığının vurgulandığı analizde, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Döviz mevduat bakiyesi haziran ayı başında 210 milyar dolardan 190 milyar dolara düştü. Bu dönemde gerçek ve tüzel kişilerin lira mevduatlarının payı temmuz ve ağustos aylarında keskin bir artış gösterdi. Lira payı gerçek kişiler için yavaşlasa da devam ediyor. Lira payı tarihi ortalama seviyelerinde kalıyor (Tüzel kişilerin lira payı ise tarihsel ortalamanın (yüzde 49) üzerinde, istikrarlı bir seyir izliyor. Lira tercihlerinin güçlenmeye devam ettiği bir ortamda döviz mevduatlarındaki artışın nedenlerinden biri de cari işlemler fazlasıdır. Ekonominin cari fazla verdiği yaz aylarında firmalar döviz mevduat hesaplarını mevsimsel olarak artırabilirler. Döviz tevdiat hesaplarındaki artışın arkasındaki en önemli etken, alınan politika tedbirleriyle hızlanarak devam eden KKM'den çıkış sürecidir.
“KKM’DE ARZ VE TALEBİ AZALTMAK İÇİN TCMB’NİN ALDIĞI ÖNLEMLERİN ARDINDAN, KKM’DE HESAPLARDAKİ DÜŞÜŞ HIZ KAZANDI”
Analizde, TCMB'nin KKM arz ve talebini azaltmaya yönelik aldığı tedbirlerin yanı sıra yerli ve yabancı yerleşiklerin TL varlıklara olan talebinin artması ve iyileşmenin sağlanması sonucunda KKM hesaplarındaki düşüşün hızlandığı belirtiliyor. Mali kurallar da bu süreci destekledi, KKM yenilemelerinin azalması, KKM bakiyesinin azalması lehine olması, vade sonunda lira ve dövize geçişlerin artması, bu gelişmenin TCMB'nin beklentileri. Düzenlemenin hedefleri ise şöyle: “KKM'de 14 milyar dolarlık tasfiyeye rağmen döviz mevduatı sadece 3,3 milyar dolar arttı.” Söylendi.
“SON İKİ AYDA LİRA MEVDUATIN TOPLAM MEVDUAT İÇİNDEKİ PAYI %48,4'TEN %51,8'E YÜKSELDİ”
Toplam KKM ve yurt dışı mevduat incelendiğinde düşüş eğiliminin devam ettiği belirtilen analizde, son 2 ayda TL mevduatın toplam mevduat içindeki payının yüzde 48,4'ten yüzde 51,8'e çıktığı bildirildi.
Analizde, döviz mevduatından lira mevduatına hızlı geçişin ardından KKM'den çıkışın hızlanmasıyla döviz mevduat dengesinin dengede olduğu, takip eden dönemde enflasyondaki düşüşün döviz kurunda artışa yol açacağı belirtildi. Mevduat sürdürüldü. Mevduatın lira cinsinden payı.