Gazze savaşının başlamasından on beş ay sonra İsrail ve Hamas üç aşamalı bir ateşkes anlaşması üzerinde anlaştılar.
Ortadoğu’nun en ölümcül savaşı olan ve Gazze Şeridi’nde 15 ay süren İsrail ile Hamas’ın çarşamba günü ateşkes anlaşmasına vardığı bildirildi.
Daha önce İsrailli bir yetkili ABD haber ajansı Associated Press’e (AP) Hamas’ın itirazları nedeniyle “görüşmelerin durdurulduğunu” söylemişti.
AP’nin son raporuna göre Hamas ve Katarlı yetkililer ateşkes anlaşmasına varıldığını doğruladı. Ancak İsrail’den henüz bir açıklama yapılmadı.
Görüşmelerin kapalı kapılar ardında gerçekleşmesi nedeniyle adı gizli tutulan yetkili, İsrail’in koridorları içeren haritada yapılacak her türlü değişikliğe “şiddetle karşı çıktığını” kaydetti.
Son olarak Doha’da bir anlaşmaya varılsa bile bunun hayata geçebilmesi için İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve kabinesinin onayı gerekecek.
Anlaşma neleri içeriyor?
ABD Başkanı Joe Biden tarafından hazırlanan ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından onaylanan üç aşamalı anlaşmanın ilk bölümünde rehine ve mahkumların değişimi öngörülüyor.
Altı hafta sürecek olan bu ilk aşamada Hamas 33 rehineyi Gazze Şeridi’ne teslim edecek, İsrail tarafı ise ömür boyu hapis cezasına çarptırılan yüzlerce Filistinliyi gönderecek.
42 gün sürecek bu aşamada İsrail, askerlerini Gazze Şeridi’nin yoğun nüfuslu bölgelerinden çekecek.
Yerinden edilen Filistinliler mahallelerine dönecek ve her gün 600 TIR insani yardım malzemesi Gazze Şeridi’ne ulaştırılacak.
İkinci aşama müzakereleri, ilk aşamada verilen sözler yerine getirildiği sürece devam edecek.
Taslağa göre Hamas, İsrail’in Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesi karşılığında kalan rehineleri teslim edecek. Bu yerler Philadelphia ve Netzarim koridorlarını içerir.
Hamas, İsrail Gazze’den çekilmediği sürece rehineleri serbest bırakmayacağını söylerken, Başbakan Netanyahu da savaşın Hamas’ın sonuna kadar devam edeceğini söyledi.
AP haberleri, Gazze’de alternatif bir hükümet biçimi benimsenmediği sürece Hamas’ın kontrolü elinde tutmaya devam edeceğini öngörüyor.
Son olarak üçüncü aşamada Hamas, ölen rehinelerin naaşlarını İsrail’e iade edecek ve Gazze’nin yeniden inşasına başlayacak.
Arka plan
İsrail ile Gazze Şeridi’ni yöneten Hamas arasındaki çatışmalar 7 Ekim 2023’te yeniden alevlendi.
REKLAMHamas militanları İsrail sınırını geçerek baskın düzenledi, çoğu sivil olmak üzere yaklaşık 1.200 kişiyi öldürdü ve yaklaşık 250 kişiyi rehin aldı. Rehinelerin yaklaşık yarısı Kasım ayında, bir haftalık ateşkes sırasında İsrail’in elinde bulunan Filistinli mahkumlarla değiştirilerek serbest bırakıldı.
İsrail, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun (BMGK) derhal ateşkes ilan etme kararına rağmen, 7 Ekim Hamas saldırısının ardından Gazze’de sivillere saldırmaya ve katliam yapmaya devam etmesi nedeniyle uluslararası kınamayla karşı karşıya kaldı.
Gazze sağlık yetkililerine göre, İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze’ye yönelik saldırılarında çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 46 binden fazla Filistinli öldürüldü ve yaklaşık 109 bin 700 kişi de yaralandı.